Tập thể sinh viên khoá 1 của trường
Ban chấp hành Hội sinh viên trường Khoá 1
Là một người dân xứ Nghệ mà mãi tới năm 22 tuổi tôi mới lần đầu tiên đặt chân lên đất Thành Vinh. Thuở nhỏ, tôi học cấp 1 ở trường Làng, cấp 2 ở trường Huyện và cấp 3 ở trường Tỉnh là trường Huỳnh Thúc Kháng, lúc bấy giờ đặt tại xã Bạch Ngọc - huyện Đô Lương. Đường từ quê tôi - huyện Quỳnh Lưu, đến Bạch Ngọc chừng 60 km, không phải đi qua Vinh. Năm 1954, hoà bình lập lại, tôi đi thẳng từ Bạch Ngọc ra Hà Nội để thi vào Trường Đại học sư phạm. Sau khi tốt nghiệp, tôi được giữ lại Trường giảng dạy ở khoa Toán. Thế là cho đến lúc ấy tôi vẫn chưa biết Vinh là gì!
Năm 1959 có quyết định thành lập Phân hiệu ĐHSP Vinh với hai khoa Văn và Toán, sau đổi tên thành Trường ĐHSP Vinh. Đây là trường đại học đầu tiên không đặt tại Thủ đô Hà Nội. thầy Nguyễn Thúc Hào được cử làm Hiệu trưởng, anh Nguyễn Chí Linh làm Hiệu phó kiêm Bí thư Đảng uỷ, anh Nguyễn Văn Chù (đã mất) làm Chủ nhiệm khoa Toán, và anh Lê Hoài Nam làm Chủ nhiệm khoa Văn.
Khoa Toán ĐHSP Hà Nội cử thêm một số cán bộ vào dạy ở Phân hiệu ĐHSP Vinh. Lúc bấy giờ ĐHSP Hà Nội chỉ có 2 người quê ở Nghệ An và Hà Tĩnh, đó là tôi và anh Phan Đình Diệu. Có lẽ vì tôi là đoàn viên Đoàn thanh niên Lao động, còn Phan Đình Diệu thì không, nên tôi được chọn vào Vinh.
Vào một ngày Thu năm 1959, chiếc xe ôtô đưa tôi đi qua những phố xá san sát nhà tranh vách nứa của Thành Vinh, để cuối cùng xe chui vào một khu vực nhà xây mái ngói gọi là Khu nhà Dòng Nam. Nơi đây là chỗ ăn ở và làm việc của cán bộ và thầy giáo. Sát ngay gần đấy là khu nhà Dòng Nữ, sẽ lấy làm khu Ký túc xá cho sinh viên.
Và thế là bắt đầu quảng đời 15 năm trai trẻ của tôi gắn bó với mái Trường còn non trẻ, gắn bó với khoa Toán mà trong học kỳ đầu tiên vẻn vẹn chỉ có 3 thầy giáo, với biết bao kỷ niệm không thể nào quên.
Nơi đây, tôi đã lao động, làm việc, học tập và nghiên cứu một cách hăng say và quên mình. Là Tổ trưởng bộ môn Hình học trong nhiều năm, tôi đã cùng toàn Tổ đoàn kết phấn đấu liên tục và đạt được danh hiệu là Tổ lao động XHCN...
Nơi đây, tôi đã cưới vợ là một nữ sinh tốt nghiệp khoa Toán, rồi sinh đứa con gái đầu lòng đặt tên là Na để nhớ về Nghệ An - quê hương tôi.
Nơi đây, tôi đã cùng toàn Trường di chuyển địa điểm nhiều nơi để tránh những cuộc tập kích đường không của giặc Mỹ: nào là sơ tán về Nghi Lộc, rồi hành quân ra Hà Trung - Thanh hoá, lên đến tận đất Thạch Thành, quay về Quỳnh Lưu, nhưng không yên vì gần biển nên lại chuyền về Yên Thành, cuối cùng là quay về Thành Vinh, tạm đặt Trường trên một bãi cát ngập bước chân đi.
Nơi đây, tôi đã nhiều lần đưa tiễn bạn bè và học trò lên đường đánh giặc cứu nước, một số trong đó đã ngã xuống không về.
Nơi đây, tôi đã cùng cán bộ khoa Toán đào tạo khá nhiều người làm Toán và dạy Toán hiện đang có mặt khắp nơi trên đất nước.
Và cuối cùng, cũng từ nơi đây, sau 15 năm gắn bó, tôi đã từ giã khoa Toán, Trường Vinh để ra Hà Nội làm việc.
Thấm thoắt thế mà đã hơn 30 năm. Tuy xa mái Trường thân thuộc, xa khoa Toán gắn bó nhiều năm, nhưng tôi vẫn luôn luôn dõi theo những bước trưởng thành của ngôi trường Đại học trên đất quê hương. Mỗi lần có dịp về thăm Trường, ngoài cái cảm giác ấm áp như được trở về với những người ruột thịt, là niềm vui lớn vì những đổi thay, những thành công mới của Trường...
Vào tuổi 50, Trường Đại học Vinh đã trở thành một trong những cơ sở lớn trong việc đào tạo giáo viên, đào tạo nguồn nhân lực trong nhiều lĩnh vực không chỉ cho khu vực Bắc Miền Trung mà còn của cả nước. Trường đã đáp ứng được những yêu cầu cao về số lượng và chất lượng đào tạo.
Không phải chỉ mình tôi, nhiều cán bộ trong khoa Toán do tuổi tác phải về hưu, hoặc do hoàn cảnh phải chuyển đi Trường khác. Tuy nhiên, không phải vì thế mà khoa Toán yếu đi. Trái lại một lực lượng trẻ thay thế đã làm cho Khoa càng ngày càng mạnh. Một trong những điểm mạnh của nó là việc bồi dưỡng chuyên môn cho các cán bộ được chú ý và đạt được nhiều kết quả.
Hướng tới lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Trường, là một thành viên đầu tiên của Trường, tôi xin chúc Trường ta và khoa Toán ngày càng lớn mạnh, đạt được nhiều thành tích cao về mọi mặt.
Đoàn Minh – TTPVSV
(Trích lời bài viết của Giáo sư Văn Như Cương, có chỉnh sửa về thời gian)