Tại đại hội, GS.TS.NGƯT. Đinh Xuân Khoa, Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Nhà trường, đã trình bày tham luận với chủ đề góp ý vào Dự thảo Báo cáo Chính trị và Dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020. Sau đây là toàn văn bài tham luận quan trọng này.

 

Tham luận góp ý vào Dự thảo Báo cáo Chính trị và Dự thảo Báo cáo

đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015,

phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020

trình Đại hội lần thứ XII của Đảng

 

GS.TS. Đinh Xuân Khoa

Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường Đại học Vinh

 

Kính thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội!

Kính thưa các quý vị khách quý!

Kính thưa Đại hội!

Trước hết, cho phép tôi thay mặt Đoàn đại biểu Đảng bộ Trường Đại học Vinh gửi tới các vị khách quý, các đồng chí đại biểu lời chúc sức khỏe và lời chào trân trọng nhất, chúc Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015 - 2020, thành công tốt đẹp.

Được Đoàn Chủ tịch cho phép, chúng tôi xin trình bày tham luận góp ý vào Dự thảo Báo cáo Chính trị và Dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.

Kính thưa toàn thể Đại hội!

Qua nghiên cứu dự thảo các báo cáo, Đoàn đại biểu của Đảng bộ Trường Đại học Vinh thống nhất đánh giá như sau: Nhìn chung, dự thảo các báo cáo trình Đại hội XII của Đảng được chuẩn bị một cách công phu, đảm bảo các quan điểm tiếp cận khách quan (nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật), toàn diện (thấy cả mặt ưu điểm và khuyết điểm, nguyên nhân khách quan và chủ quan) và phát triển (xét trong trạng thái động, xu hướng biến đổi của tình hình), gắn với thực tiễn và điều kiện lịch sử - cụ thể của thế giới, khu vực và trong nước. Sau đây, chúng tôi xin trình bày các góp ý cụ thể.

1. Góp ý về Dự thảo Báo cáo Chính trị

Kết cấu Báo cáo lần này có nhiều đổi mới, trình bày theo từng vấn đề, các nội dung nhận định trong báo cáo đầy đủ, bao quát và khoa học hơn. Đây là bước đột phá trong xây dựng Báo cáo chính trị của Đảng. 

Về Đánh giá tổng quát kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XI; nguyên nhân và kinh nghiệm, Dự thảo báo cáo đã nêu là phù hợp, đúng mức, phản ánh được những nỗ lực, cố gắng của chúng ta trong bối cảnh khó khăn, phức tạp của tình hình thế giới và trong nước, cùng với những yếu kém, khuyết điểm cần được khắc phục. Tuy nhiên, dự thảo báo cáo nên bổ sung vào phần hạn chế, khuyết điểm nội dung: Công tác cải cách hành chính còn chậm, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của đất nước. Công tác quy hoạch, đầu tư cho hệ thống các trường đại học, cao đẳng còn dàn trải. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay chưa đủ mạnh.

Về Mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nước 5 năm 2016 - 2020, chúng tôi cơ bản nhất trí với Dự thảo Báo cáo Chính trị. Tuy nhiên, qua so sánh kết quả đạt được trong nhiệm kỳ qua, chúng tôi thấy một số chỉ tiêu cho nhiệm kỳ tới còn cao cần phải điều chỉnh thấp xuống như: Chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 5 năm (2016 - 2020) đạt từ 6,5 đến 7% nên giảm là 6 - 6,5%. Chỉ tiêu GDP bình quân đầu người khoảng 3.200 - 3.500 USD nên giảm là 3.000 - 3.200 USD. Các chỉ tiêu khác về xã đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ dân cư thành thị, nông thôn được sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh; tỷ lệ che phủ rừng còn cao.

Để đạt được mục tiêu phát triển đến năm 2020, dự thảo báo cáo cần đưa ra những giải pháp đột phá với lộ trình phù hợp để đảm bảo hoàn thành mục tiêu đã đề ra. Chúng tôi xin đi sâu góp ý cho ba lĩnh vực cụ thể là giáo dục, đào tạo; khoa học, công nghệ và phát triển văn hóa, xây dựng con người.

Về phát triển giáo dục và đào tạo, cần xác định đổi mới là xu thế mang tính toàn cầu và Việt Nam không nằm ngoài xu thế chung đó. Hơn 20 năm qua, từ Nghị quyết Trung ương 2 (khoá VIII) cho đến Nghị quyết Trung ương 8 (khoá XI), Đảng ta luôn khẳng định: "Giáo dục và đào tạo, cùng với khoa học và công nghệ, là quốc sách hàng đầu", "coi đầu tư cho giáo dục là một trong những hướng chính của đầu tư phát triển tạo điều kiện cho giáo dục đi trước và phục vụ đắc lực sự phát triển kinh tế - xã hội". Nhưng những quan điểm đúng đắn đó chưa được cụ thể hóa và quán triệt đầy đủ trong hành động. Giáo dục, đào tạo nước ta chưa thực sự chuyển biến. Vì vậy, dự thảo báo cáo cần chỉ rõ giáo dục và đào tạo của nước ta đã thực sự trở thành quốc sách hàng đầu hay chưa. Hiện nay, chi ngân sách nhà nước dành cho giáo dục là khoảng 20%. Trong khi đó ODA cho giáo dục 5 năm qua chỉ chiếm 3,5% tổng nguồn vốn ODA của cả nước. Số kinh phí này được cấp cho nhiều bộ, ngành, tỉnh, thành phố. Việc quá nhiều đầu mối như thế khiến cho ngân sách đầu tư cho giáo dục bị dàn trải, chỉ đạo chồng chéo.

Để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, trong nhiệm kỳ tới, cần quan tâm đến việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa, đổi mới công tác tuyển sinh, kiểm tra, đánh giá đảm bảo thiết thực, hiệu quả. Đào tạo nguồn nhân lực phải gắn với nhu cầu sử dụng hiệu quả, nâng cao chất lượng giáo dục. Trong đó cần quan tâm hơn đến giải quyết việc làm cho cử nhân tốt nghiệp đại học, tránh lãng phí nguồn nhân lực. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 2011, tổng số người tốt nghiệp có trình độ đại học, cao đẳng là 318.400 người; năm 2012 là 402.300 người; năm 2013 là 425.200 người. Số lao động trình độ đại học, cao đẳng thất nghiệp năm 2014 so với 2010 tăng 103%. Để khắc phục tình trạng "thừa thầy thiếu thợ" như hiện nay, giáo dục đại học phải gắn với nhu cầu doanh nghiệp, doanh nghiệp phải tham gia vào quá trình đào tạo, đóng góp kinh phí, đặt hàng và sử dụng sản phẩm do các trường đào tạo. Tăng cường khảo sát việc làm của sinh viên sau tốt nghiệp, từ đó chỉ đạo chuyển mô hình đào tạo theo khả năng của các trường sang đào tạo theo nhu cầu của xã hội, của thị trường lao động.

Theo thống kê, hiện cả nước có 559 cơ sở có đào tạo trung cấp chuyên nghiệp; 432 trường đại học, cao đẳng; 62/63 tỉnh, thành có ít nhất 1 trường cao đẳng, đại học. Tuy nhiên, điều kiện đảm bảo chất lượng của một số cơ sở chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo; một số trường có đội ngũ giảng viên thiếu về số lượng, chưa đảm bảo về chất lượng, không tương xứng với quy mô đào tạo; cơ sở vật chất, trang thiết bị lạc hậu. Vì vậy, cần triển khai quy hoạch hệ thống các cơ sở giáo dục và đào tạo, khắc phục tình trạng mở mới không theo quy hoạch; thu hồi quyết định đối với các cơ sở không đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực, cơ sở vật chất.

Về phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ, Dự thảo báo cáo nêu "Đến năm 2020, khoa học và công nghệ Việt Nam đạt trình độ phát triển của nhóm các nước dẫn đầu ASEAN; đến năm 2030, có một số lĩnh vực đạt trình độ tiên tiến thế giới". Nội dung này thể hiện quyết tâm cao nhưng rất khó thực hiện. Theo đánh giá của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới, trình độ khoa học, công nghệ của nước ta hiện đang ở mức trung bình trong khối ASEAN, năm 2014 đứng thứ 4 trong khu vực. 10 năm mới tăng được 3 bậc, như vậy 5 năm tới nằm trong nhóm dẫn đầu liệu có khả thi, trong khi nguồn kinh phí, chế độ đãi ngộ, công tác nghiên cứu, ứng dụng còn nhiều hạn chế, bất cập. Tổng đầu tư của Việt Nam cho khoa học công nghệ hằng năm khoảng 1,5% GDP. Trong khi đó, mức đầu tư của Trung Quốc năm 2010 là 2,2% GDP, của Hàn Quốc là 4,5% GDP. Để phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ, đề nghị dự thảo Báo cáo cần bổ sung, làm rõ các nội dung: Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ; một số bộ, ban, ngành và các tỉnh, thành phố xây dựng chiến lược và chương trình khoa học và công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thực hiện cơ chế đặt hàng, đấu thầu thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ và cơ chế khoán kinh phí đến sản phẩm khoa học và công nghệ cuối cùng theo kết quả đầu ra; giảm bớt thủ tục hành chính trong hoạt động khoa học và công nghệ. Bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các tác giả công trình khoa học và công nghệ; có chính sách đãi ngộ, khen thưởng đối với tác giả các công trình được công bố quốc tế, các sáng chế được bảo hộ trong và ngoài nước.

Về phát triển văn hóa, xây dựng con người, Dự thảo báo cáo đã kế thừa, phát triển những quan điểm chỉ đạo và định hướng lớn của Đảng được thể hiện trong Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về "xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" và Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) về "xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước". Ngày 31/12/2015, Cộng đồng ASEAN sẽ chính thức ra đời. Dưới mái nhà chung đó, các dân tộc ở Đông Nam Á sẽ chung sống, gắn kết, chia sẻ lợi ích và phát triển trên chặng đường mới của mình. Trong kết cấu của Cộng đồng ASEAN gồm 3 trụ cột chính: Cộng đồng Chính trị - An ninh (APSC), Cộng đồng Kinh tế (AEC) và Cộng đồng Văn hóa - Xã hội (ASCC). Vì vậy, để vận dụng vào điều kiện, yêu cầu của đất nước trong 5 năm tới, đề nghị dự thảo làm rõ các nội dung: mục tiêu xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học; các giải pháp làm cho văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". 

2. Góp ý về Dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020

Dự thảo báo cáo đánh giá kết quả đạt được và hạn chế, yếu kém đầy đủ, phản ánh sát đúng với thực tiễn, nhất là phần nhận định tổng quát. Nguyên nhân chủ yếu của hạn chế, yếu kém trong dự thảo báo cáo nêu đầy đủ và xác đáng. Quan điểm phát triển nêu trong dự thảo báo cáo thể hiện rõ và phù hợp, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong 5 năm tới. Mục tiêu tổng quát trong dự thảo báo cáo bảo đảm tính bao quát và khả thi. Dự thảo báo cáo đã xác định nhiệm vụ cụ thể, những cơ chế, chính sách, biện pháp mới có tính đột phá, đóng góp thiết thực vào việc giải quyết những vấn đề kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên dự thảo báo cáo cần bổ sung các nội dung: Đầu tư phát triển kinh tế phù hợp hơn đối với từng vùng, miền. Làm nổi bật việc dự báo, đánh giá các nguy cơ đe dọa mất an ninh, an toàn thông tin và các cuộc tấn công mạng. Tư nhân hóa một số dịch vụ công. Khắc phục tình trạng lãng phí, kém hiệu quả trong đầu tư công, kiểm soát chặt chẽ chi tiêu công. Có chế độ, chính sách tiền lương phù hợp với cán bộ cơ sở.

Kính thưa toàn thể Đại hội!

Vinh dự được sống trên quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, trải qua 56 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Bộ Giáo dục và Đào tạo, của Tỉnh uỷ và sự thương yêu, đùm bọc của nhân dân Nghệ An, với sự quan tâm giúp đỡ của các bộ, ban, ngành từ Trung ương đến địa phương, Trường Đại học Vinh đã đạt được những thành tựu to lớn và quan trọng trên nhiều lĩnh vực, tạo dựng và khẳng định vị thế của một trường đại học trọng điểm quốc gia. Trong những năm tới, cán bộ, đảng viên, học viên, sinh viên Nhà trường sẽ tiếp tục vượt qua mọi khó khăn, thách thức, khai thác tốt các nguồn lực, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An để phấn đấu thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra, góp phần quan trọng đưa Nghệ An trở thành trung tâm giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ của khu vực Bắc Trung Bộ.

Tại diễn đàn trang trọng này, thay mặt Đảng bộ Nhà trường xin kính chúc các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các quý vị đại biểu cùng toàn thể Đại hội sức khỏe, hạnh phúc. Chúc Đại hội thành công tốt đẹp.

Xin trân trọng cảm ơn!