Tên đề tài luận án: Xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học dùng trong dạy học phần hóa học hữu cơ nhằm phát triển năng lực sáng tạo cho học sinh ở trường trung học phổ thông chuyên

- Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học bộ môn Hóa học

- Mã số: 9140111

- Tên tác giả: Quách Văn Long

- Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Văn Năm; PGS.TS. Nguyễn Thị Sửu

- Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Vinh

Những kết luận mới của luận án:

- Đã hệ thống hóa và cụ thể hóa một số khái niệm, vấn đề liên quan đến năng lực, năng lực sáng tạo (NLST), bài tập hóa học (BTHH) theo định hướng phát triển NLST.

- Đã khảo sát, đánh giá (ĐG) thực trạng việc xây dựng và sử dụng BTHH hữu cơ nhằm phát triển NLST cho học sinh (HS) trường THPT chuyên, thông qua phiếu khảo sát 74 giáo viên và 2572 HS thuộc 38 trường THPT chuyên Việt Nam.

- Đã đề xuất cấu trúc NLST của HS trường THPT chuyên gồm 5 thành tố và 10 biểu hiện. Từ đó xác định 10 tiêu chí, đồng thời mô tả 4 mức độ biểu hiện của mỗi tiêu chí; thiết kế và sử dụng bộ công cụ ĐG NLST của HS THPT chuyên thông qua hoạt động giải BTHH hữu cơ gồm: Phiếu ĐG theo các tiêu chí của giáo viên (GV), phiếu tự ĐG NLST của HS và bài kểm tra ĐG kiến thức, kĩ năng và NLST.  

- Đã đề xuất 5 nguyên tắc và quy trình 6 bước xây dựng BT HHHC theo định hướng phát triển NLST cho học sinh trường THPT chuyên. Từ đó, xây dựng hệ thống BT HHHC gồm 11 loại với 75 BT HHHC theo định hướng phát triển NLST cho HS chuyên hóa. Hệ thống BT đa dạng về thể loại, bao quát được đầy đủ nội dung chương trình HHHC THPT chuyên. Mâu thuẫn nhận thức trong mỗi BT đảm bảo kích thích HS tích cực, tìm tòi, khám phá và tư duy sáng tạo để giải quyết các vấn đề đặt ra. 

- Đã đề xuất 2 biện pháp sử dụng hệ thống BTHH hữu cơ để phát triển NLST cho HS: Gồm sử dụng BTHH hữu cơ phối hợp với dạy học giải quyết vấn đề và dạy học hợp tác nhóm; thiết kế 8 kế hoạch bài học phần hóa học Hữu cơ minh họa cho các biện pháp đã đề xuất.

- Đã tiến hành thực nghiệm sư phạm (TNSP) thăm dò ở 2 trường THPT chuyên, TNSP vòng 1 và vòng 2 tại 15 trường THPT chuyên thuộc 14 Tỉnh, Thành phố đại diện cho các vùng miền trong cả nước. Quá trình TNSP có sự tham gia của 44 GV, với 31 nhóm thực nghiệm và 31 nhóm đối chứng (tổng số 2158 HS). Kết quả xử lí thống kê số liệu TNSP đã chứng tỏ tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp sử dụng hệ thống BTHH hữu cơ để phát triển NLST cho HS trường THPT chuyên.