Tên đề tài luận án: Phong cách ngôn ngữ thơ Hàn Mặc Tử

Họ và tên NCS: Nguyễn Thị Thanh Đức

Chuyên ngành: Ngôn ngữ Việt Nam

Mã số: 9 22 01 02

Người hướng dẫn: 1) PGS.TS. Phan Mậu Cảnh; 2) TS. Đặng Lưu

Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Vinh

Tóm tắt nội dung luận án:

1. Phong cách ngôn ngữ tác giả thể hiện qua tác phẩm là vấn đề đã được khẳng định về mặt lí thuyết. Phong cách học không chỉ nghiên cứu các phong cách chức năng, mà còn có nhiệm vụ khảo sát, nhận diện đặc điểm phong cách cá nhân, nhất là các tác giả văn học. Từ định hướng đó, luận án đã tổng thuật các công trình nghiên cứu về phong cách học, tạo nền tảng lí thuyết cho việc khảo sát, phân tích, khái quát những nét chính yếu về phong cách ngôn ngữ của Hàn Mặc Tử, qua tác phẩm thơ.

2. Luận án đã được triển khai trên một khối lượng tư liệu phong phú, bao hàm những khảo sát về từ ngữ và các biện pháp tu từ trong thơ Hàn Mặc Tử và một số tác giả tiêu biểu trong phong trào Thơ mới 1932 - 1945. Tư liệu này được xử lí trong luận án và tập hợp trong bản Phụ lục, phục vụ hữu ích cho việc nghiên cứu các phương diện khác của các tác giả này.

3. Đi sâu vào phân tích, đối sánh, luận án đã làm rõ những nét riêng, có giá trị thẩm mĩ cao thể hiện ở các trường từ vựng tiêu biểu trong thơ Hàn Mặc Tử (trường tôn giáo, trường thân xác con người, trường tình yêu). Từ đặc trưng của ngôn ngữ thơ, luận án đã khảo sát, nghiên cứu những kết hợp từ ngữ độc đáo (thể hiện ở trục ngang) và những lựa chọn từ ngữ đích đáng (thể hiện ở trục dọc) trong thơ Hàn Mặc Tử. Đó là những từ ngữ in “dấu vân tay” của một nhà thơ đặc biệt tài hoa.

4. Xác định ngôn ngữ thơ là địa hạt đắc dụng của tu từ, luận án đã lựa chọn phân tích sáng tạo của Hàn Mặc Tử ở biện pháp so sánh, biện pháp nhân hóa và biện pháp điệp trong tương quan với Nguyễn Bính, Xuân Diệu, Bích Khê - những nhà thơ trong cùng một bối cảnh văn học. Những kết luận được rút ra từ sự phân tích, đối sánh trở nên đáng tin cậy hơn.

5. Đây là một đề tài có độ mở. Những nhiệm vụ đặt ra đã được giải quyết, đảm bảo cho việc nhận diện một phong cách ngôn ngữ thơ, song cũng mở ra những đường biên mới cho công việc nghiên cứu vấn đề ở những bình diện khác trong ngôn ngữ thơ Hàn Mặc Tử.