Hướng dẫn công tác khoa giáo năm 2019

Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và kế hoạch công tác năm 2019, Ban Tuyên giáo Trung ương hướng dẫn thực hiện công tác khoa giáo năm 2019 như sau:

1. Công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng trong lĩnh vực khoa giáo.

Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương tích cực tham mưu cho ban thường vụ cấp ủy tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến, triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận và các văn bản của Đảng liên quan đến công tác khoa giáo. Chỉ đạo các cơ quan truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước có liên quan đến các lĩnh vực khoa giáo, chú trọng các lĩnh vực dễ gây bức xúc xã hội như giáo dục, đào tạo; chăm sóc sức khoẻ nhân dân, bảo vệ trẻ em; bảo vệ môi trường... Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành có liên quan chủ động cung cấp thông tin cho các cơ quan truyền thông những chủ trương mới, các dự án, kế hoạch của chính quyền địa phương trong lĩnh vực này nhằm tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Tham mưu, hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị đấu tranh phản bác các luận điểm sai trái, tạo dựng niềm tin của nhân dân đối với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thuộc lĩnh vực khoa giáo.

Về lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo các cơ quan báo chí ở địa phương chú trọng đưa tin về đổi mới giáo dục, đổi mới chương trình và sách giáo khoa phổ thông. Đưa tin về những mô hình hay, gương tốt, việc tốt trong đổi mới giáo dục; đưa tin phê phán những tiêu cực, bạo lực học đường; tránh trường hợp đưa tin kiểu “giật gân, câu khách” làm cho nhân dân lo lắng, gây bức xúc trong xã hội, cần thực hiện tốt chủ trương “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, tăng thời lượng, số lượng các tin bài tốt về công tác giáo dục, đào tạo.

Về lĩnh vực y tế và các vấn đề xã hội, cần đẩy mạnh tuyên truyền về công tác phòng chống dịch bệnh, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, phòng chống các bệnh không lây nhiễm, bảo đảm an toàn thực phẩm, y tế cơ sở, bảo hiểm y tế; duy trì mức sinh thay thế, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, cơ hội dân số vàng, già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số; phòng chống HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội; phòng chống xâm hại, ngược đãi, bạo lực đối với trẻ em, tình trạng tảo hôn và các vấn đề gia đình trong tình hình mới.

Về lĩnh vực khoa học, công nghệ và môi trường, tập trung tuyên truyền về vai trò của khoa học công nghệ trong phát triển kinh tế; các thành tựu khoa học công nghệ; chuyển giao công nghệ; trình độ khoa học công nghệ của đất nước; khởi nghiệp sáng tạo; phát huy vai trò của khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo trong quá trình tái cơ cấu, nâng cao chất lượng tăng trưởng của các ngành, lĩnh vực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững; tiếp thu và làm chủ các công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; công tác bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; các vấn đề về vệ sinh môi trường đô thị, nông thôn…

2. Một số công việc trọng tâm

2.1. Tổng kết, sơ kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng

Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành uỷ tham mưu với cấp ủy chỉ đạo các cấp, các ngành có liên quan triển khai công tác tổng kết, sơ kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng; lập kế hoạch và bám sát các quan điểm, mục tiêu, giải pháp nêu trong các nghị quyết, chỉ thị, kết luận để tiến hành tổng kết, sơ kết. Nêu bật những kết quả đạt được, các hạn chế yếu kém và các biện pháp khắc phục, từ đó đề xuất các biện pháp trong thời gian tới. Trong năm 2019, khối Khoa giáo tiến hành:

- Sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị khóa XI về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế;

- Sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 37- CT/TW, ngày 06/6/2014 của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đào tạo nhân lực có tay nghề cao;

- Tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW, ngày 7/9/2009 của Ban Bí thư khóa X về đẩy mạnh công tác bảo hiểm y tế trong tình hình mới.

2.2. Tiếp tục triển khai các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng

a) Đối với lĩnh vực giáo dục và đào tạo:

Đối với giáo dục phổ thông tập trung rà soát, đánh giá, phân loại, bồi dưỡng, đào tạo lại đội ngũ nhà giáo chuẩn bị cho việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông vào năm 2020. Chỉ đạo biên soạn phần giáo dục của địa phương (20% về lịch sử, địa lý, xã hội) trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Chuẩn bị cơ sở vật chất, nhất là trường, lớp phục vụ cho đổi mới chương trình, sách giáo khoa; chuẩn bị đủ điều kiện cho học sinh tiểu học được học ngày 2 buổi, giảm sỹ số học sinh theo quy định ở những thành phố lớn, những nơi tăng cơ học dân số và học sinh. Tham mưu với cấp ủy, chính quyền có cơ chế chính sách khuyến khích xã hội hóa đối với các trường tư thục chất lượng cao. Tiếp tục thực hiện đổi mới đánh giá học sinh phổ thông, giảm áp lực cho học sinh, gia đình và xã hội. Chuẩn bị tốt các điều kiện để tổ chức tốt kỳ thi trung học phổ thông quốc gia năm 2019 một cách nghiêm túc, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, tiêu cực trong thi cử.

Về giáo dục nghề nghiệp: Rà soát, đánh giá, sắp xếp các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Sơ kết đánh giá kết quả hoạt động của Trung tâm Dạy nghề-Giáo dục thường xuyên cấp huyện sau khi hợp nhất. Triển khai mạnh mẽ Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025". Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

b) Đối với lĩnh vực y tế và các vấn đề xã hội:

Về y tế và dân số: Tiếp tục triển khai các quan điểm, mục tiêu và nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Nghị quyết 20-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới và Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới.

Về trẻ em và thể dục thể thao: Triển khai các nhiệm vụ, giải pháp được Ban Tuyên giáo Trung ương định hướng sau sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 20-CT/TW, ngày 5/11/2012 của Bộ Chính trị về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong tình hình mới và sơ kết 05 năm thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW, ngày 01/12/2011 của Bộ Chính trị về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo bước phát triển mạnh mẽ về thể dục, thể thao đến năm 2020” cho phù hợp với thực tiễn của từng địa phương.

Về gia đình: Xây dựng kế hoạch chuẩn bị tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 49-CT/TW, ngày 21/02/2005 của Ban Bí thư về xây dựng gia đình thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vào năm 2020. Cần đánh giá về công tác gia đình trong bối cảnh phát triển và hội nhập hiện nay.

c) Đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ và môi trường: Đề xuất tham mưu cho các cấp ủy triển khai các chủ trương của Đảng về cơ cấu lại các chương trình khoa học và công nghệ quốc gia theo hướng lấy doanh nghiệp thực sự là trung tâm; Phát huy Quỹ phát triển khoa học và công nghệ doanh nghiệp, hỗ trợ và thúc đẩy tinh thần sáng tạo, hoạt động đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ tại doanh nghiệp, các tập đoàn, tổng công ty; Xây dựng và triển khai các giải pháp cụ thể để tiếp thu và làm chủ các công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; khuyến khích các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đưa nhanh các thành tựu khoa học và công nghệ vào cuộc sống, biến khởi nghiệp sáng tạo là một trong những động lực đột phá cho đổi mới mô hình tăng trưởng.

Về công tác trí thức: Tôn trọng và phát huy tư tưởng, các đột phá trong hoạt động nghiên cứu, sáng tạo của đội ngũ trí thức; tăng cường tổ chức các diễn đàn khoa học để trí thức tham gia các hoạt động tư vấn, phản biện chủ trương, chính sách, các dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Về môi trường: Tăng cường nắm bắt thông tin, xác định rõ bản chất khoa học của các hiện tượng, vấn đề môi trường, thiên tai, biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến đời sống, tâm trạng và tư tưởng của xã hội phục vụ cho công tác tham mưu. Dự báo các vấn đề, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và chuẩn bị kế hoạch (kịch bản) tuyên truyền ổn định đời sống nhân dân, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội. Đấu tranh mạnh mẽ, phản bác các luận điểm sai trái lợi dụng vấn đề môi trường gây mất trật tự an toàn xã hội.

3. Công tác hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương

Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương chủ động tham mưu giúp cấp uỷ xây dựng kế hoạchhướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương. Mỗi lĩnh vực chọn một đến hai nhiệm vụ trọng tâm được xã hội quan tâm tiến hành giám sát, kiểm tra các hoạt động. Một số nghị quyết, kết luận cần chú ý triển khai giám sát trong năm 2019 như sau:

- Kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Kết luận của Ban Bí thư về Đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Bám sát một số công việc trọng tâm để hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện.

- Hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp theo nội dung chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương tại các báo cáo tổng kết, sơ kết các Chỉ thị của Trung ương: Chỉ thị số 11-CT/TW, ngày 13/4/2007 của Bộ Chính trị khoá X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuy xến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”; Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 5/12/2011 của Bộ Chính trị khóa XI về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, củng cố kết quả phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, tăng cường phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và xóa mù chữ cho người lớn;Chỉ thị 19-CT/TW ngày 05/11/2012 của Bộ Chính trị khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dạy nghề cho lao động nông thôn đã gửi các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương.

- Kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; Nghị quyết 21-NQ/TW về công tác dân số; Chỉ thị 49-CT/TW về gia đình; Chỉ thị số 20-CT/TW về trẻ em; Nghị quyết 08-NQ/TW về thể dục thể thao; Chỉ thị 08-CT/TW về an toàn thực phẩm; Chỉ thị 54-CT/TW về công tác phòng chống HIV/AIDS.

- Kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW, ngày 04/3/2005, Ban Bí thư khóa IX về đẩy mạnh phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và Kết luận số 06-KL/TW, ngày 01/9/2016 của Ban Bí thư khóa XII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 50-CT/TW. Hướng tới việc tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị 50-CT/TW (trong năm 2020) và đề xuất phương hướng phát triển ngành công nghệ sinh học.

- Kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hướng tới việc tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW (trong năm 2020) và tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW về xây dựng đội ngũ trí thức.

- Kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 01/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, hướng tới góp ý xây dựng văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

4. Tăng cường năng lực cho cán bộ làm công tác khoa giáo

Nâng cao nhận thức về công tác khoa giáo, xác định những nhiệm vụ trọng tâm để tham mưu triển khai về các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của đảng về công tác khoa giáo tại địa phương. Tăng cường chất lượng hoạt động của các ban chỉ đạo các cấp, sự phối hợp giữa các sở, ban, ngành, các tổ chức đoàn thể ở địa phương nhằm nắm bắt thông tin, những khó khăn, vướng mắc, kịp thời chỉ đạo công tác tuyên truyền tạo đồng thuận xã hội và thống nhất trong triển khai tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực khoa giáo. Tổ chức bồi dưỡng cán bộ làm công tác khoa giáo thông qua việc tổ chức học tập, tập huấn, giao ban, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc tổ chức triển khai thực hiện chỉ thị, nghị quyết về lĩnh vực khoa giáo ở địa phương. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu về tác động của sự phát triển kinh tế - xã hội đối với lĩnh vực khoa giáo tại địa phương khi triển khai các dự án phát triển kinh tế và tác động của lĩnh vực khoa giáo đối với kinh tế - xã hội. Chú trọng công tác thông tin và quy chế phối hợp để các cơ quan tham mưu của hệ thống chính trị cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời cho cấp ủy.

Trong năm 2019, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức tập huấn cho cán bộ tuyên giáo về lĩnh vực khoa giáo theo kế hoạch tổ chức hội nghị tập huấn của Ban Tuyên giáo Trung ương.

Ban Tuyên giáo Trung ương tiến hành xây dựng một số tài liệu nhằm cập nhật kiến thức, cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng tuyền truyền, nội dung và phương thức tham mưu về các vấn đề mới thuộc lĩnh vực khoa giáo như đổi mới giáo dục; y tế và các vấn đề xã hội; phát triển bền vững, khoa học công nghệ.

Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch tập huấn cho cán bộ làm công tác khoa giáo ở cấp huyện và cơ sở theo một số nội dung gợi ý như sau:

- Các văn bản, chính sách mới về công tác giáo dục, đào tạo, dạy nghề, tập trung cho việc đổi mới giáo dục, đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông mới, các vấn đề về thi cử tạo dựng niềm tin của nhân dân với sự nghiệp giáo dục.

- Các văn bản, chính sách mới về lĩnh vực y tế và các vấn đề xã hội, trọng tâm là y tế cơ sở, phòng bệnh, khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế, an toàn thực phẩm, dân số và phát triển, thể dục thể thao, gia đình và trẻ em, các đề án, chương trình sứckhoẻ toàn dân, phòng chống HIV/AIDS và các tệ nạn xã hội.

- Phát triển và khai thác tài sản trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, chuyển giao tài sản trí tuệ là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cho các doanh nghiệp, tổ chức để nhanh chóng ứng dụng vào cuộc sống Hệ tri thức Việt số hóa để thiết lập hạ tầng nền tảng, dữ liệu lớn, chia sẻ dữ liệu để vừa khai thác vừa làm giàu hệ tri thức của người Việt.

- Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia với liên kết chặt chẽ với cộng đồng khởi nghiệp trong khu vực và quốc tế, khuyến khích các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đưa nhanh các thành tựu khoa học và công nghệ vào cuộc sống, biến khởi nghiệp sáng tạo, khoa học công nghệ là một trong những động lực đột phá cho đổi mới mô hình tăng trưởng.

- Các vấn đề về vệ sinh môi trường, quy hoạch môi trường, đô thị sinh thái, bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, các giải pháp chuyển đổi, thay thế nhiên liệu để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia…

- Chú trọng công tác định hướng thông tin và thực hiện có hiệu quả công tác phối hợp giữa Ban Tuyên giáo địa phương với cơ quan quản lý nhà nước của địa phương trong việc triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết các vấn đề bức xúc thuộc lĩnh vực khoa giáo để tham mưu với cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo định hướng kịp thời.

5. Giao ban, sơ kết, tổng kết công tác khoa giáo

Tùy theo tình hình thực tế, Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, thành uỷ, đảng ủy trực thuộc Trung ương tiến hành giao ban định kỳ về công tác khoa giáo. Nội dung và hình thức tổ chức giao ban phù hợp với đặc điểm từng địa phương, cơ sở. Mỗi kỳ giao ban nên chọn các chủ đề đã được giám sát, các vấn đề bức xúc trên địa bàn để kịp thời rút kinh nghiệm trong việc thực hiện.Sau giao ban gửi báo cáo kết quả về Ban Tuyên giáo Trung ương. Cuối năm, các địa phương tiến hành đánh giá và gửi báo cáo kết quả thực hiện công tác khoa giáo về Ban Tuyên giáo Trung ương để đưa vào báo cáo chung tổng kết công tác tuyên giáo.